پژوهشهای علمی اخیر در زمینه یادگیری و احساسات اسبها منجر به تدوین 10 اصل بنیادین برای آموزش اسب شده است. این اصول که توسط انجمن بینالمللی علوم سوارکاری (ISES) پذیرفته شده، آیندهای سالم برای ورزشهای سوارکاری با تأکید بر رفاه اسب ترسیم میکند.
اصول دهگانه آموزش اسب
1. توجه به ایمنی انسان و اسب
• اسبها به عنوان حیوانات طعمهای بزرگ و قدرتمند میتوانند برای انسانها خطرآفرین باشند
• انسانها نیز میتوانند با استفاده نادرست از تجهیزات یا روشهای آموزشی نامناسب به اسبها آسیب برسانند
• آموزش روشهای سبک و شناخت محیط ایمن برای هر دو طرف ضروری است
2. احترام به طبیعت اسب
• نیازهای طبیعی اسب شامل:
- رژیم غذایی غنی از فیبر
- زمان کافی برای جویدن
- تعامل با سایر اسبها
- تحرک کافی
• حفظ حس لامسه (مانند قطع نکردن سبیلهای اسب)
• دادن حق انتخاب به اسب در موقعیتهای مختلف
3. توجه به تواناییهای ذهنی و حسی اسب
• درک محدودیتهای شناختی اسب و انتظارات واقعبینانه
• پرهیز از نسبت دادن حالات انسانی به اسبها
• شناخت تفاوتهای بینایی، شنوایی و بویایی اسب با انسان
4. توجه به وضعیت عاطفی فعلی اسب
• ثبات در آموزش با استفاده از نشانههای واضح
• تأثیر حالات روحی مربی بر اسب
• اهمیت آرامش مربی هنگام کار با اسب
5. استفاده صحیح از روشهای عادتدهی و آرامسازی
• روشهای علمی اثباتشده:
- حساسیتزدایی سیستماتیک
- شرطیسازی متقابل
• پرهیز از روشهای غیراخلاقی مانند "غرقسازی" (اجبار اسب به تحمل موقعیتهای ترسناک)
6. استفاده صحیح از شرطیسازی عامل
• تقویت مثبت (پاداش) و تقویت منفی (حذف فشار)
• اهمیت زمانبندی دقیق در ارائه پاداش
• پرهیز از تنبیه فیزیکی یا محرومیتهای غیرضروری
7. استفاده صحیح از شرطیسازی کلاسیک
• ایجاد ارتباط بین نشانههای اولیه (مانند جمع کردن افسار) با دستورات اصلی
• اهمیت ثبات در وضعیت بدن سوارکار
• ترکیب نشانههای دست و پا با تغییرات ظریف وضعیت بدن
8. استفاده صحیح از روش شکلدهی رفتار
• تقسیم اهداف آموزشی به مراحل کوچک و قابل مدیریت
• پاداشدهی پیشرفتهای تدریجی
• توجه به یادگیری زمینهای اسبها (آموزش در موقعیتهای مختلف)
9. استفاده صحیح از نشانهها و علائم
• هر نشانه باید تنها یک معنی مشخص داشته باشد
• پرهیز از نشانههای متضاد همزمان
• توانایی اسب در تشخیص تفاوتهای ظریف در فشارها
10. توجه به خودحمالتی اسب
• آموزش اسب برای حفظ حالت، سرعت و جهت بدون نیاز به دخالت مداوم سوارکار
• پرهیز از روشهای محدودکننده که سلامت و رفاه اسب را به خطر میاندازد
• آزمون خودحمالتی با حذف تدریجی کمکهای سوارکار
نتیجهگیری
این اصول علمی راهنمایی برای روشهای آموزشی است که رفاه اسب و انسان را تأمین میکند. به گفته مکلین: "این اصول کلید بهترین عملکردهایی است که هم برای رفاه اسب مفید است، هم برای روحیه سوارکار و هم برای جذابیت بصری برای تماشاگران. آینده در راه است، فقط باید شجاعت نگاه کردن به آن را داشته باشیم."
کاربرد این اصول میتواند منجر به تحولی اساسی در صنعت پرورش و آموزش اسب شود و آیندهای روشن برای ورزشهای سوارکاری مبتنی بر اصول علمی و اخلاقی ترسیم کند.