رباطها و تاندونها نقش مهمی در ساختار بدنی اسبها ایفا میکنند. آسیبهای رباط تعلیقی (Suspensory ligament) میتوانند بر توانایی ورزشی اسب در آینده تأثیر بگذارند. برای درک علت و چگونگی وقوع این آسیبها، آشنایی با ساختارهای مرتبط ضروری است.
رباطها استخوانها را به یکدیگر متصل کرده و از آنها حمایت میکنند. رباط تعلیقی در اسب یک ساختار فیبری قوی و پهن است که به پشت استخوان متاتارس (قلم پا) درست زیر زانو یا مفصل خرگوشی متصل میشود. این نقطه، محل شروع رباط است. حدود دو سوم پایینتر از استخوان متاتارس، رباط به دو شاخه تقسیم میشود که به استخوانهای سزاموئید داخلی و خارجی در پشت مفصل خرگوشی متصل میشوند.
در یک سوم بالایی ناحیه متاتارس، رباط تعلیقی بین دو استخوان ساق پا قرار دارد. این موقعیت باعث میشود که احساس کردن یا اعمال فشار مستقیم به رباط غیرممکن باشد و تشخیص آسیب در این ناحیه دشوار شود.
انواع آسیبهای رباط تعلیقی
آسیبهای رباط تعلیقی معمولاً به یکی از سه ناحیه زیر محدود میشوند:
۱. آسیب به یک سوم بالایی رباط (معروف به التهاب رباط تعلیقی بالایی یا پروگزیمال): این نوع آسیب در اسبهای همه رشتههای ورزشی شایع است.
۲. آسیب به یک سوم میانی یا بدنه رباط: تشخیص این آسیب آسانتر است، اما کمتر اتفاق میافتد. اسبهای مسابقهای و اسبهای پرشی بیشتر در معرض این آسیب هستند.
۳. آسیب به شاخههای داخلی یا خارجی رباط: این نوع آسیب نیز شایع است، بهویژه در اسبهایی که پرش میکنند.
علائم آسیب رباط تعلیقی
التهاب رباط تعلیقی باعث ایجاد گرما، تورم و درد میشود. اگر یک سوم میانی رباط آسیب ببیند، علائم بهراحتی قابل تشخیص هستند، زیرا تورم واضحی در داخل و خارج پای آسیبدیده دیده میشود. در معاینه دقیق، گرما در ناحیه آسیبدیده احساس میشود و اسب هنگام لمس ناحیه درد واکنش نشان میدهد. همچنین ممکن است رباط نرمتر از حالت عادی به نظر برسد. معمولاً مقداری لنگش وجود دارد که شدت آن اغلب نشاندهنده میزان آسیب است. با این حال، عدم وجود لنگش به معنای عدم آسیب جدی نیست.
در آسیبهای شدید، ممکن است کل ناحیه متورم شود و تشخیص دقیق ناحیه آسیبدیده دشوار باشد. استفاده از کمپرس سرد و بانداژ معمولاً تورم را کاهش میدهد و تشخیص را آسانتر میکند. پس از شناسایی ساختار آسیبدیده، دامپزشک میتواند با استفاده از دستگاه سونوگرافی میزان آسیب را ارزیابی کند.
درمان آسیب رباط تعلیقی
دامپزشک سعی میکند عوامل predisposing مانند عدم تعادل در کف پا یا استفاده از نعلهای نامناسب را برطرف کند. همچنین برای کاهش التهاب از روشهایی مانند کمپرس سرد، لیزر درمانی یا سونوگرافی درمانی استفاده میشود. درمان دقیق بستگی به ناحیه آسیبدیده دارد:
شاکویو تراپی برای موارد التهاب رباط تعلیقی بالایی و برخی آسیبهای بدنه رباط موفقیتآمیز بوده است.
تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) یا سلولهای بنیادی نیز در برخی موارد استفاده میشود.
جراحی مانند نروکتومی (برداشتن بخشی از عصب) یا فاشیوتومی (برش بافتهای نرم) برای آسیبهای شدید رباط تعلیقی بالایی در پاهای جلو و عقب استفاده میشود.
استراحت طولانیمدت همراه با برنامه تمرینی تدریجی بخش ضروری هر برنامه درمانی برای آسیبهای رباط تعلیقی است.
پیشآگهی پس از آسیب رباط تعلیقی
پیشآگهی بستگی به عوامل مختلفی از جمله محل آسیب، شدت آن، مدت زمان آسیب و انتظارات ورزشی از اسب دارد. بیشتر اسبها میتوانند به سطحی از کار بازگردند. برای آسیبهای رباط تعلیقی بالایی، پیشآگهی در پاهای جلو بهتر است (حدود ۸۰٪ بهبودی)، اما در پاهای عقب بهبودی کمتر از ۲۰٪ است. با این حال، شاکویو تراپی و جراحی شانس بازگشت اسب به کار را افزایش میدهند.
کدام اسبها بیشتر در معرض خطر هستند؟
ناهنجاریهای ساختاری: اسبهایی با پای کج ممکن است یک طرف مفصل خرگوشی را بیش از حد تحت فشار قرار دهند و مستعد آسیب شاخههای رباط باشند.
عدم تعادل در کف پا: این مشکل در اسبهایی که دچار آسیب در محل شروع رباط میشوند شایع است.
اسبهای درساژ: این اسبها به دلیل فشار مکرر در تمرینات جمعشده، در معرض آسیب به رباط تعلیقی در پاهای عقب هستند.
اسبهای مسابقهای و پرشی: این اسبها به دلیل کار سریع و پرش در معرض خطر آسیبهای رباط تعلیقی هستند.
آسیبهای قبلی: اسبهایی که قبلاً دچار آسیب رباط تعلیقی شدهاند، بیشتر در معرض آسیبهای مکرر هستند.
منبع: