سوارکاری یک اصطلاح جامع برای کلیه فعالیت های مربوط به اسب یا سایر گونه های اسب مانند قاطر یا گورخر و ... است. این اصطلاح هم شامل سوارکاران تفریحی و هم شامل سوارکاری رقابتی، نمایشی می باشد. سوارکاری شامل کلیه رشته ها یا فعالیت هایی است که با یا بدون سوار شدن بر اسب باشد. که معمولا همکاری اسب و انسان و در برخی رشته ها اسب به اسب است.
رشته سوارکاری انواع مختلفی را شامل می شوند از جمله این موارد :
۱ گشت و سوارکاری
۲ استقامت
۳ دوگانه ( مسابقههای دوگانه صحرایی و آزمون دقت و اطاعت پذیری اسب)
۴ درساژ
۵ پرش
۶ سه روزه
۷ چوگان
۸ زیبایی بدون سوار و باسوار
۹ اسب دوانی
چگونه شروع کنیم؟
جرقه جذابیت اولیه نیاز به آموزش سوارکاری اغلب توسط دوستی که از این ورزش لذت برده است زده میشود.
هر ورزشی خطر خود را دارد، وقتی سوار اسب میشوید و میآموزید که چگونه حفظ تعادل کنید و بر اسب مسلط شوید موقعیتهایی پیش میآید که ممکن است یک یا هر دو تعادل خود را از دست داده و زمین بخورید، این خطریست که حرفهایها را تهدید میکند ولی میتوان با انتخاب آگاهانه و دقیق باشگاه مناسب، این خطر را به حداقل رساند .
باشگاه سوارکاری دارای مجوز به سوارکاران اجازه نمیدهد با لباس نامناسب و بدون کلاه ایمنی سواری کنند. در این باشگاه بیشک باید حداقل یک مربی با مدرک مربیگری از فدراسیون سوارکاری حضور داشته باشد
باشگاه سوارکاری:
برای شروع محل باشگاه میتواند اولین معیار انتخاب باشد، اگرچه شخصی که مسابقه سوارکاری دارد به دنبال باشگاهی خواهد بود که علی رغم بعد مسافت و مشکل دسترسی نیازهای او را برآورده کن.
باید همراه شخصی آگاه، در باشگاه گردش کرده کلیه امکانات و تسهیلات و بعضی اسبها به شما نشان داده شود باید احساس کنید که شما را تحویل گرفتهاند و محیط تاثیری مثبت روی شما گذاشته است.
باشگاهی بزرگ با تسهیلاتی فریبنده نمیتواند با توجه به پانسیون و یا حق التدریس الزاماً آنگونه که باید بهتر از باشگاهی کوچک با چند اسب و یک مربی آنچنان هم بهتر باشد.
آنچه مد نظر قرار خواهید داد، برنامه آموزشی مناسب و ایمن، در خور هر یک از متقاضیان است.
تسهیلاتی همچون میدان سرباز و سرپوشیده با بستر مناسب، موانع پرش و صحرایی باید به خوبی نگهداری شوند،محوطه باید تمیز و آراسته باشد،اسبها باید شاد و سرحال به نظر برسند. باری به هر جهت در اطراف اسبها گشتن آبستن حادثه است
مربی:
در معنی به کسی اطلاق میشود که توانایی انتقال اطلاعات را به دیگران دارد و در این رشته منظور هنر سواری و یا ورزش سوارکاری است.
مربی باید دارای خصوصیاتی باشد که مهمترین آن حوصله است و ایجاد انگیزه،شوق انتقال دانش،آگاهی از روانشناسی اسب و تبحر در آموزش آنچه باید تدریس شود
باید اطلاعات مربی همواره درباره آنچه مربوط به اسبها میشود به روز باشد. مربی باید خوش خلق،روشنفکر و مهربان بوده و در عین حال متعهد و شخصیتی قوی داشته باشد هر درس باید هدفمند بوده و در انتها هم هدف یا اهداف تامین شده باشد با پیشرفت در هر درس ارزیابی هم باید صورت بگیرد.
پوشش سوارکاری:
در سوارکاری همانند سایر ورزشها سوارکاران را وا میدارند مقدار زیادی لباس و تجهیزات ضروری را تهیه کند هرچه سوار پیش میرود و علاقمندتر میشود هزینه هم بالاتر میرود برای سوارکار مبتدی ضروریترین وسیله کلاه ایمنی است و حتماً کلاه باید استانداردهای لازم را کسب کرده باشد.
به هنگام خرید کلاه برای بچهها عاقلانه نیست که کلاه گشادی بخرید که برای سنین بالاتر هم مناسب باشد کلاه به اندازه اولین شرط رعایت ایمنی است چرا که سوارکاری خود ورزشی خطرناک است .
دومین مورد برای رعایت ایمنی پاافزار مناسب است. چکمه با شلوار مخصوص سوارکاری و یا نیم چکمه به همراه گتر در ابتدای سوارکاری کفشهای پاشنهدار الزامی است. (کفش بی پاشنه و پاشنه بلند مناسب نیستند)
لباس نباید تنگ باشد که مانع انعطاف پذیری و حرکت شود و از لباسهای پر زرق و برق پرهیز کنید که به این حرفه جور در نمیآید ستین گشاد شال گردن آویزان و لباسهای گشاد و جواهرات در برخورد با هم خطری بالقوه در کنار اسبهاست.
اسب سوارکاران مبتدی:
سوارکاران مبتدی باید
- خوش خلق و حساس باشند
- خوش حرکت ولی آرام بوده و دمدمی مزاج نباشد
- در صورت به هم خوردن و یا عدم تعادل سوار خود را نبازند
- گامهایشان نرم و روان باشد
اسب باید واکنشی ملایم داشته باشد اسب مناسب در همان چند جلسه ابتدای سواری فشار را از روی سوارکار مبتدی برمیدارد و در این مراحل سوارکاران میآموزند که ساقهایشان را هر چند ضعیف و گاه ناکارآمد به کار بیندازند. اسبهای سوارکاران مبتدی گاه به صورت ذاتی در داخل و خارج اصطبل مهربان بوده، بخشنده هستند و فراموش میکنند. مهم این است که از مهربانی آنها سو استفاده و بهرهبرداری غلط نکنیم .
این گونه اسبها به هنگام سواری دادن به سوارکارهای مبتدی فقط اصطلاحا با یک دنده حرکت میکنند به هنگام سواری دادن به سوارکارهای خبره نهفتههای خود را بروز داده و دیگر دندههای خود را به نمایش میگذارند.
سواری دادن این گونه اسبها فقط به سوارهای مبتدی شغل و اشتیاق در آنها را از بین برده و ایثارگری در آنها کم و کمتر میشود. سوار مبتدی نه بصورت خواسته، با عدم تعادل و ناهماهنگی باعث ناراحتی اسب میشود گاه با خشونت و یا نابهنگام از دست و ساقهایشان استفاده میکنند. برای شاد نگه داشتن اسبهای سوار مبتدی نباید همواره زیر پای سوارهای مبتدی باقی بمانند
نکته مهم:
گاه اتفاق میافتد که سوار مبتدی تجربه سوار شدن بر اسب دوست یا آشنایی را داشته است. در این حالت باید توجه اش را به نکاتی جلب کرد
اسبهای کلاسی موجوداتی خاص هستند آنها به خاطر نکاتی که در بالا گفته شد حفظ و نگهداری میشوند
اسبی شخصی هر چقدر هم باهوش از بسیاری جهات،فقط با چگونگی سواری و رفتار صاحب یا سوارکارش آشناست. او نمیخواهد و یا نمیتواند، آنچنان که باید خود را با سواری ناشی هماهنگ کند چرا که در این زمینه تجربهای ندارد. از این رو ممکن است ناخواسته نسبت به رفتار غریبهها واکنش غیر قابل پیشبینی داشته باشد
میدان سوارکاری(مانژ):
بیشتر باشگاههای سوارکاری میدان سرباز و سرپوشیده دارند بستر این میادین از قدیمیترین که ماسه بوده تا جدیدترینها که خورده لاستیک و مواد مصنوعی باشد پوشیده شده است
زین و برگ اصلی اسب:
نوآموزان باید با زین و برگ اصلی و اجزای آن آشنا شوند و این آشنایی در اولین جلسه درس سوارکاری صورت میپذیرد. زین استفاده شده از نوع همه کاره و مناسب سوار نوآموز باشد معمولاً برای زیر زین از عرق گیر استفاده میشود تا اسب بیشتر احساس راحتی کند . در اغلب اسبها برای حفظ ساق از مچ بند (تاندون بند) استفاده میشود مچ بندها مانع هر نوع جراحتی در اثر برخورد پاهای اسب با یکدیگر میشود .
دستگردان (هدایت کردن اسب):
یکی از نیازهای اولیه هر نوآموزی در اصل آشنایی با دست گردان اسب است بیشتر باشگاههای سوارکاری، از نوآموزان میخواهند تا اسبهایشان را به میدان برده و از میدان به اصطبل برگردانند
هنگامی که گروهی از سوارکاران از پایشان را به دنبال هم دست گرداند میکنند از آنها خواسته میشود حداقل برابر با نیمی از طول اسب از اسب جلویی فاصله بگیرند