
رادیوگرافی (اشعه ایکس) در دامپزشکی، از جمله دامپزشکی اسب، تحولی بزرگ ایجاد کرده است؛ اکنون امکان مشاهده ساختارهای داخلی بخش سم اسب فراهم شده است. در این مقاله توضیح داده شده است که چرا رادیوگرافی سم باید جزو بخش اصلی برنامه مراقبت از سم باشد، چگونه از آن استفاده میشود و چه نقشی در بهبود احساس و حرکت اسب دارد.
ساختار داخلی سم اسب
بخش بیرونی کپسول سم از کراتین متراکم تشکیل شده است؛ در داخل آن استخوان سوم (که گاهی «کافین یا پدال بون» نامیده میشود) و بافتهای نرم متعددی وجود دارند. این استخوان با یک شبکه لامینای نرم به دیواره سم متصل شده است. رادیوگرافی سم میتواند علاوه بر این استخوان، استخوانهای دوم و اول (پِیاسترن و پِستل بون) را نیز نشان دهد. بررسی این تصاویر به دامپزشک این امکان را میدهد که بسیاری از ایرادهای پنهان را تشخیص دهد.
مزایای رادیوگرافی سم
تشخیص دقیقتر از معاینه ظاهری
یک دامپزشک یا ناصح دارای تجربه ممکن است از بیرون نمای ظاهری سم را ببیند و قضاوت کند، اما رادیوگرافی میتواند این ارزیابی را به سطح عمیقتری ببرد. مثلاً میتوان مواردی مثل جهت ستون استخوان، عمق کف سم، زاویه پالمار (زاویه کف کافین بون نسبت به زمین) و علامتهایی از بیماریهای مفصلی یا آسیبهای ناویکولار را ارزیابی کرد.تصویر پایه (Baseline) برای آینده
بسیاری از دامپزشکان پیشنهاد میدهند که زمانی که اسب سالم است، یک سری رادیوگرافی پایه گرفته شود؛ به ویژه هنگام فروش یا در ابتدا که اسب خریداری شده است. این تصاویر پایه به شما و دامپزشک این امکان را میدهد که در آینده تشخیص دهید آیا تغییرات ایجاد شده نگرانکننده هستند یا خیر، و روند بهبود یا پیشرفت بیماری را پایش کنید.تشخیص موارد خاص
ناویتروکلوزیس (درد پاشنه عقب)
استئوآرتریت در مفاصل پایین اندام
آبسه زیر سم
کراتومای سم
لامینیت (التهاب لامینهها) که معمولاً باعث چرخش یا فرو رفتن استخوان کافین میشود
رادیوگرافی هنگام ظاهر شدن ناراحتی یا لنگش مفید است تا بتوان مشخص کرد دقیقاً از کجا مشکل شروع شده است. از جمله شرایطی که رادیوگرافی برای آنها بسیار مفید است:
کمک به نعلبند و تیم مراقبت
نعلبندها و تیم مراقبت از سمها نیز از رادیوگرافی بهرهمند میشوند؛ وقتی دامپزشک و نعلبند با هم کار میکنند و رادیوگرافی را مبنای برنامه تراش یا نعلگذاری قرار میدهند، کیفیت کار ارتقا مییابد. رادیوگرافی به نعلبند کمک میکند تا بفهمد «چه چیزی زیر سم وجود دارد» و تصمیمات دقیقتری بگیرد.
آنچه باید از عکس بخوانیم
| مورد بررسی | کاربرد عملی |
|---|---|
| زاویه پالمار | نشاندهنده فشار روی پاشنه |
| ضخامت کف سم | تعیین میزان محافظت از استخوان کافین |
| موقعیت استخوان ناوی | ارزیابی خطر درد پاشنه و لنگش مزمن |
| فاصله دیواره و استخوان | بررسی خطر چرخش در لامینیت |
نکته مدیریتی
رادیوگرافی بهتنهایی کافی نیست. بهترین نتایج زمانی حاصل میشود که دامپزشک، نعلبند و مربی با هم تصمیم بگیرند. هرکدام از این افراد از زاویه خود میتوانند دادهها را تفسیر و به برنامه مراقبت تبدیل کنند.
نکاتی که باید بدانید
کیفیت رادیوگرافی اهمیت زیادی دارد؛ تصویر باید بهدرستی گرفته شود تا قرارگیری صحیح اندام، فشارها و ساختارها قابل تشخیص باشند.
رادیوگرافی یک ابزار کمکی عالی است، اما جایگزین معاینه فیزیکی، تاریخچه، حرکت سنجی و ارزیابی کامل نیست.
هنگام برنامهریزی برای نعلگذاری یا تراش سم، داشتن رادیوگرافی مناسب میتواند خطرات را کاهش دهد و به طول عمر و راحتی اسب کمک کند.

















