علوفه (مانند یونجه، علف، یا سیلاژ) باید ۸۰-۱۰۰٪ جیره غذایی اسب را تشکیل دهد. اما چگونه کیفیت و مقدار آن را تعیین کنیم؟ در اینجا راهنمای گامبهگام آمده است:
بخش ۱: ارزیابی مقدار علوفه
۱. مقدار مورد نیاز روزانه:
حداقل ۱.۵٪ وزن بدن اسب (اسب ۵۰۰ کیلویی = ۷.۵ کیلوگرم در روز).
اسبهای دارای مشکلات سلامتی (مثل زخم معده یا چاقی) ممکن است به ۲-۲.۵٪ وزن بدن نیاز داشته باشند.
۲. محاسبه مقدار ذخیره:
مثال: برای اسب ۵۰۰ کیلویی، ذخیره ۳۰ روزه = ۷.۵ کیلو × ۳۰ = ۲۲۵ کیلوگرم.
توجه: وزن بستههای یونجه متغیر است (پرس کوچک: ~۱۵ کیلو، پرس ماشینی: ~۴۵۰ کیلو).
۳. ابزار کاهش ضایعات:
شبکه علوفه (Hay net): کاهش ضایعات تا ۳۰٪.
بالشتک علوفه (Hay Pillow): مناسب اسبهای دندانشکن.
تغذیه بر روی سطح غیرقابل نفوذ (بتن یا تشک لاستیکی).
بخش ۲: ارزیابی کیفیت علوفه
الف) آزمایشهای حسی (بدون نیاز به آزمایشگاه):
ویژگی | علوفه باکیفیت | علوفه بیکیفیت |
---|---|---|
رنگ | سبز روشن (یونجه) یا زرد-سبز (علف) | قهوهای، خاکستری یا کپکزده |
بو | تازه و شیرین | بوی خاک، کپک یا تخمیر |
لمس | نرم، انعطافپذیر | خشک، زبر، یا پر از گرد و غبار |
ناخالصی | عاری از علفهای هرز، سنگ یا کپک | وجود مواد خارجی یا قارچ |
ب) آزمایشهای فیزیکی:
۱. تست ساقه:
ساقههای ضخیم و سخت = هضم دشوار (مقادیر بالای NDF).
ساقههای نازک و انعطافپذیر = کیفیت بالا.
۲. تست برگها:
برگهای بیشتر = پروتئین و انرژی بالاتر (یونجه باکیفیت ≥ ۵۰٪ برگ).
۳. تست گرد و غبار:
تکان دادن نمونه در کیسه پلاستیکی: گرد و غبار زیاد = خطر بیماریهای تنفسی.
بخش ۳: ارزیابی ارزش غذایی
الف) آزمایشهای آزمایشگاهی (ضروری برای تنظیم جیره):
پارامترهای کلیدی:
پروتئین خام (CP): حداقل ۸-۱۰٪ برای اسب بالغ.
فیبر نامحلول (NDF): > 65٪ = کاهش مصرف اختیاری.
فیبر محلول (ADF): > 45٪ = کاهش قابلیت هضم.
انرژی قابل هضم (DE): یونجه: ۰.۹-۱.۱ مگاکالری/کیلو، علف: ۰.۷-۰.۹ مگاکالری/کیلو.
ب) تفسیر نتایج آزمایش:
RFV (ارزش نسبی علوفه):
RFV > 100 = عالی (مناسب اسبهای ورزشی).
RFV 80-100 = متوسط (اسبهای نگهداری).
RFV < 80 = ضعیف (نیاز به مکمل).
بخش ۴: مدیریت چراگاه
۱. ارزیابی تراکم علف:
روش قدمزنی: تعداد قدمها بین دو گزش علف:
< 3 قدم = تراکم مطلوب.
5 قدم = نیاز به اصلاح چراگاه.
۲. کنترل مصرف در اسبهای چاق:
استفاده از پوزهبند چرا (Grazing Muzzle): کاهش مصرف تا ۸۰٪.
چراگاههای موقت با نوار الکتریکی.
پیام کلیدی
"علوفه تنها منبع غذایی نیست، بلکه یک ابزار سلامتی است. ارزیابی منظم آن از کولیک، لامینیتیس و مشکلات دندانی جلوگیری میکند. آزمایش سالانه علوفه و چراگاه، سنگ بنای مدیریت صحیح تغذیه اسب است."
— دکتر تیفانی لافرتی، متخصص تغذیه اسب
نتیجهگیری عملی
۱. برای علوفه خریداریشده:
نمونهبرداری از ۱۰٪ بستهها و آزمایش ترکیبی.
ذخیره در محیط خشک و تاریک (جلوگیری از کاهش ویتامین A و E).
۲. برای چراگاه:
آزمایش خاک هر ۲ سال یکبار (تعیین نیاز به کود یا آهک).
چرخش چراگاهها برای جلوگیری از فرسودگی.
۳. تطبیق جیره:
بر اساس نتایج آزمایش، از مکملهای متوازنکننده جیره (Ration Balancers) برای جبران کمبودها استفاده کنید.